జూలై 3, సోమవారం, ప్రాంతీయ రాపిడ్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్ సిస్టమ్ (ఆర్‌ఆర్‌టిఎస్) ప్రాజెక్టుకు నిధులు సమకూర్చడంలో తన అసమర్థతను వ్యక్తం చేసినందుకు సుప్రీంకోర్టు విమర్శించడంతో ఢిల్లీ ప్రభుత్వం నిప్పులు చెరిగింది. జస్టిస్‌ సంజయ్‌ కిషన్‌ కౌల్‌, జస్టిస్‌ సుధాన్‌షు ధులియాతో కూడిన ద్విసభ్య ధర్మాసనం ఆమ్‌ ఆద్మీ పార్టీ నేతృత్వంలోని ఢిల్లీ ప్రభుత్వాన్ని గత మూడు ఆర్థిక సంవత్సరాల్లో ఆర్‌ఆర్‌టీఎస్‌ ప్రాజెక్ట్ కోసం చేసిన ప్రకటనల కోసం చేసిన ఖర్చుల వివరాలను సమర్పించాలని ఆదేశించింది.
ముఖ్యంగా, 2023 ఏప్రిల్ 21న ఒక ఉత్తర్వులో పది రోజుల్లోగా ఈ ప్రాజెక్ట్ కోసం 500 కోట్లను డిపాజిట్ చేయాలని సుప్రీం కోర్టు ఢిల్లీ ప్రభుత్వాన్ని ఆదేశించింది. అయితే, జూలై 3న, ఢిల్లీ ప్రభుత్వం నిధులను డిపాజిట్ చేయడంలో అసమర్థతను వ్యక్తం చేసింది. ఢిల్లీ-మీరట్ రీజినల్ రాపిడ్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్ సిస్టమ్ (ఆర్‌ఆర్‌టిఎస్) ప్రాజెక్టు అమలులో జాప్యంపై ఆప్ నేతృత్వంలోని ఢిల్లీ ప్రభుత్వాన్ని కోర్టు విమర్శించింది. కేంద్ర ప్రభుత్వం మరియు ఉత్తరప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ఈ ప్రాజెక్ట్ కోసం డిపాజిట్ చేయడానికి అవసరమైన నిధులను ఇప్పటికే అందించాయి. అయితే, ఈ ప్రాజెక్టుకు అయ్యే ఖర్చును కేంద్రమే భరించాలని ఢిల్లీ ప్రభుత్వం విముఖత చూపుతోంది.
ప్రకటనల కోసం నిధులు కేటాయించిన విషయాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుని, సాఫీగా రవాణా జరిగే ప్రాజెక్టుకు బడ్జెట్‌లో నిధుల కోసం ఎందుకు కేటాయింపులు చేయలేదని కోర్టు ప్రభుత్వాన్ని ప్రశ్నించింది. “మీ దగ్గర ప్రకటనల కోసం డబ్బు ఉంటే, సాఫీగా రవాణా చేసే ప్రాజెక్ట్ కోసం మీ దగ్గర ఎందుకు డబ్బు లేదు?” అని కోర్టు ప్రశ్నించింది. అంతేకాకుండా, గత మూడు ఆర్థిక సంవత్సరాల్లో ఆర్‌ఆర్‌టిఎస్ కోసం ప్రకటనల కోసం ఖర్చు చేసిన డబ్బుకు సంబంధించిన వివరాల వివరాలను అందించాలని ఢిల్లీ ప్రభుత్వాన్ని కోర్టు ఆదేశించింది.
కేసు నేపథ్యం:ఢిల్లీ-మీరట్ ప్రాంతీయ రాపిడ్ ట్రాన్సిట్ సిస్టమ్ (RRTS) సెమీ-హై-స్పీడ్ రైలు కారిడార్. నిర్మాణంలో ఉన్న ప్రాజెక్ట్ ఢిల్లీ, మీరట్ మరియు ఘజియాబాద్‌లను కలుపుతుంది. ఇది RapidX ప్రాజెక్ట్‌లో మొదటి దశ కింద మూడు వేగవంతమైన రైలు కారిడార్‌లలో భాగం.
ఢిల్లీ-మీరట్ కారిడార్ సుమారు 81.15 కి.మీ. సరాయ్ కాలే ఖాన్, ఢిల్లీ మోడీపురం మరియు మీరట్ మధ్య దూరాన్ని కేవలం 60 నిమిషాల్లో అధిగమించవచ్చు. 2019 కోర్టు పత్రం ప్రకారం ప్రాజెక్ట్ అంచనా వ్యయం రూ. 31,632 కోట్లు, దీనిని 60:40 ఈక్విటీ నిష్పత్తిలో చెల్లించాల్సి ఉంది. కేంద్ర ప్రభుత్వం రూ.5,687 కోట్లు, ఉత్తరప్రదేశ్ రాష్ట్రం రూ.5,828 కోట్లు అందించాయి. ఈ ప్రాజెక్టు కోసం ఢిల్లీ రూ.1,138 కోట్లు అందించాల్సి ఉంది. అయితే, 2018-19 బడ్జెట్‌లో, ఈ ప్రాజెక్టుకు ఢిల్లీ ప్రభుత్వం ఎటువంటి బడ్జెట్ కేటాయింపులు చేయలేదు. మొత్తం ఖర్చును కేంద్ర ప్రభుత్వమే భరించాలని ఢిల్లీ ప్రభుత్వం వాదించింది.
ఎన్విరాన్‌మెంట్ కాంపెన్సేషన్ ఛార్జ్ (ECC) కింద ఢిల్లీ ప్రభుత్వం వద్ద అందుబాటులో ఉన్న డబ్బును ఉపయోగించుకోవాలని అమికస్ సూచించింది. ఆ సమయంలో ఢిల్లీ ప్రభుత్వ నిధిలో రూ.1,106 కోట్లు ఉన్నాయి. ఎలక్ట్రిక్ బస్సులను కొనుగోలు చేసేందుకు కోర్టు ఇచ్చిన ఆదేశాలలో భాగంగానే ఈ నిధుల్లో ఎక్కువ భాగాన్ని వినియోగించినట్లు ఢిల్లీ ప్రభుత్వం వాదించింది. అయితే ఆ వాదనను న్యాయస్థానం సమర్థించలేదు. వెంటనే పది రోజుల్లోగా ప్రాజెక్టుకు రూ.265 కోట్లు విడుదల చేయాలని ఢిల్లీ ప్రభుత్వాన్ని కోర్టు ఆదేశించింది.
ఏప్రిల్ 2023 ఉత్తర్వులలో, కోర్టు ఇలా చెప్పింది, “ఢిల్లీకి చెందిన ఎన్‌సిటి ఈ మొత్తానికి విరాళం ఇవ్వడానికి విముఖత చూపుతోంది, ఆపై సేకరించిన ఇసిసి ఫండ్ నుండి, మొత్తాన్ని కేటాయించాలని మీడియా ద్వారా కనుగొనబడింది. డిపాజిట్ కోసం. లెర్న్డ్ అమికస్ మాకు ఆర్డర్‌ని సూచించింది మరియు పైన పేర్కొన్న ఆర్డర్‌లో పేర్కొన్న అదే నిబంధనలు మరియు షరతులపై రూ.500 కోట్లు విడుదల చేయడానికి ఎటువంటి అభ్యంతరం లేదు. తదనుగుణంగా మేము పది రోజులలోపు ECC ఫండ్ నుండి పన్ను బాధ్యతలను కలుపుకొని రూ. 500 కోట్లు అందించాలని ఢిల్లీ ప్రభుత్వాన్ని ఆదేశిస్తున్నాము.
మిగిలిన రూ. 415 కోట్లను ప్రాజెక్టు కోసం అందించడానికి అవసరమైన బడ్జెట్ కేటాయింపులను చేయాలని కోర్టు ఢిల్లీ ప్రభుత్వాన్ని కోరింది.
